درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن در ایران (رقعی-شمیز)

Description

ویژگی‌هایی چون تاریخی‌بودن و متن‌مند‌بودن و نیز موقعیت ویژه‌ای که بدن‌ها به عنوان واسط و میانجی حوزه‌های خرد و کلان اجتماعی، آن را تجربه می‌کنند، این امکان را فراهم می‌کند تا از بدن، به‌مثابه متنی برای تأمل در شناخت نظام‌های اجتماعی و سیاسی گوناگون و بررسی تنوعات و تفاوت‌های جغرافیایی استفاده شود؛ بنابراین، می‌توان انتظار داشت که مطالعه و بررسی مباحث این حوزه، در مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی اجتماعی در ایران راهگشا باشد. این ویژگی، با توجه ‌به فضای مفهومی و روشی این حوزه که فضایی بین‌رشته‌ای محسوب می‌شود، امکان اشتراک و انباشت تجارب محققان با جهت‌گیری‌های متفاوت نظری (انتقادی، ذات‌گرا، پسامدرن، پسااستعماری وغیره) را فراهم کرده، در نتیجه فرصت بیشتری برای تولید دانش بومی و اصیل و احتمالاً نقد دیدگاه‌ها و نظریه‌های مربوط به تحول مناسک و عادات و ژست‌های جسمانی در کشورهای غربی مهیا می‌کند؛ بدین‌ترتیب، مطالعات بدن، فرصت مناسبی را برای پیوند علوم انسانی و اجتماعی در ایران به وجود می‌آورد. مطالعه تاریخ فرهنگی بدن، نشانه‌ها و مصادیق مهمی را از تأثیرپذیری و تحولات برآمده از مجاورت بیشتر با فرهنگ مصرفی غربی در دوره معاصر آشکار می‌کند. به‌همان‌سان، با ‌توجه‌ به تراکم و پیچیدگی بیشتر سرمایه‌های بدنی در متن جامعه شهری، به‌ویژه کلان‌شهری، چنین مطالعاتی آشنایی بیشتری از فرایند و مکانیسم تأثیرپذیری و تأثیرگذاری فرهنگ شهری بر سبک زندگی گروه‌های مختلف اجتماعی به‌ دست می‌دهند.